Alkohol i cukrzyca: czy alkohol może powodować cukrzycę?

Cukrzyca to przewlekła choroba, która może mieć różne negatywne skutki dla zdrowia i samopoczucia. W zależności od stopnia zaawansowania cukrzycy, i innych powiązanych czynników zdrowotnych, dobrym pomysłem może być rzucenie lub ograniczenie spożywania alkoholu, ponieważ alkohol ma duży wpływ na poziom cukru we krwi.

Ten artykuł pomoże ci dowiedzieć się więcej o cukrzycy i wpływie alkoholu na cukrzycę, w tym o tym, jak alkohol wpływa na poziom cukru we krwi, rozpoznawać objawy związane z nadużywaniem alkoholu i czy powinieneś szukać leczenia.

Co to jest cukrzyca?

Cukrzyca to przewlekła choroba, która utrudnia kontrolowanie poziomu cukru i glukozy we krwi. Kiedy jesz, niektóre rodzaje żywności są rozkładane na glukozę, która jest uwalniana do krwioobiegu. Gdy poziom glukozy we krwi wzrasta, trzustka reaguje, uwalniając insulinę, która pomaga organizmowi wykorzystywać glukozę jako energię na poziomie komórkowym. Osoby z cukrzycą mają problemy z wytwarzaniem własnej insuliny lub z efektywnym jej wykorzystaniem; może to spowodować wzrost poziomu glukozy we krwi, który z czasem może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby serca i nerek lub utrata wzroku.

Istnieje kilka różnych rodzajów cukrzycy. Uważa się, że wiele przypadków cukrzycy typu 1 wynika z choroby autoimmunologicznej, która atakuje i niszczy komórki trzustki, które normalnie wytwarzają insulinę, co prowadzi do głębokiego niedoboru insuliny.  Cukrzyca typu 1 jest czasami określana jako cukrzyca młodzieńcza, ponieważ u wielu osób diagnozuje się tę chorobę jako dzieci lub młodzież, jednak może ona dotyczyć osób w każdym wieku. Uważa się, że zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe przyczyniają się do rozwoju cukrzycy typu 1. Jeśli masz rodzica z cukrzycą typu 1, możesz być w grupie zwiększonego ryzyka rozwoju tej przewlekłej choroby. Około 5-10% wszystkich osób z cukrzycą ma cukrzycę typu 1.

Poważne objawy ostrzegawcze niezdiagnozowanej lub nieleczonej cukrzycy typu 1 mogą się szybko rozwinąć obejmować oznaki i objawy, takie jak: 

• Zwiększony głód i pragnienie.
• Zwiększone oddawanie moczu.
• Niewyraźne widzenie.
• Zmęczenie.
• Utrata masy ciała.

Z drugiej strony cukrzyca typu 2 rozwija się u osób, które albo nie wytwarzają wystarczającej ilości insuliny, albo których tkanki nie są w stanie efektywnie wykorzystać insuliny do wykorzystania cukru we krwi jako energii. Cukrzyca typu 2 może rozwinąć się w dowolnym momencie życia, ale najczęściej rozwija się u osób w średnim i starszym wieku. Osoby z nadwagą lub otyłością, nieaktywne fizycznie lub mające pewne czynniki genetyczne mogą być bardziej narażone na cukrzycę typu 2.

Cukrzyca typu 2 może wiązać się z podobnymi objawami jak cukrzyca typu 1. Ze względu na negatywny wpływ, jaki chronicznie podwyższony poziom cukru we krwi ma na mikronaczynia (lub małe naczynia krwionośne), osoby z cukrzycą typu 2 często doświadczają problemów z gojeniem się ran, a także mogą odczuwać drętwienie lub mrowienie kończyn. Takie objawy może rozwijać się powoli, więc ludzie mogą nie zdawać sobie sprawy z tego, że mają cukrzycę, dopóki ich objawy się nie pogorszą lub nie rozwiną się u nich problemy zdrowotne, takie jak utrata wzroku lub choroby serca.

Jak alkohol wpływa na cukrzycę? Zagrożenia związane z używaniem alkoholu przez diabetyków

Jeśli masz cukrzycę, alkohol może utrudniać kontrolowanie poziomu cukru we krwi na różne sposoby. Na przykład, osoby z cukrzycą, które piją alkohol i są poza tym dobrze odżywione, mogą rozwinąć niebezpiecznie wysoki poziom cukru we krwi. Z drugiej strony osoby z cukrzycą, które piją alkohol i są niedożywione, mogą mieć niebezpiecznie niski poziom cukru we krwi.

Przewlekłe intensywne picie może zakłócać różne procesy metaboliczne (w tym związane z homeostazą glukozy we krwi) i samo w sobie może być czynnikiem ryzyka rozwoju cukrzycy przez całe życie.

Picie może również zwiększać ryzyko szeregu innych schorzeń związanych z cukrzycą, w tym poważnych problemów sercowo-naczyniowych i neurologicznych.

Cukrzycowa kwasica ketonowa

Kwasica ketonowa jest poważnym i zagrażającym życiu powikłaniem cukrzycy. Schorzenie to, charakteryzujące się nadmiernym stężeniem pewnych kwasów zwanych ciałami ketonowymi we krwi, może rozwinąć się, gdy organizm nie ma wystarczającej ilości insuliny, aby cukier we krwi dostał się do komórek wykorzystać jako energię. Może powodować objawy, takie jak pragnienie, częste oddawanie moczu, szybkie lub głębokie oddychanie, suchość skóry, zaczerwienienie twarzy, ból głowy, nudności, zmęczenie i ból brzucha. Duże spożycie alkoholu, takie jak 16 lub więcej standardowych drinków dziennie, może zwiększać ryzyko kwasicy ketonowej u diabetyków, stwarzając ekstremalne zagrożenie dla zdrowia osób pijących dużo z cukrzycą.

Zmiany metabolizmu lipidów

Spożywanie dużych ilości alkoholu może pogorszyć niektóre zaburzenia lipidowe związane z cukrzycą. Na przykład spożycie alkoholu może skutkować podwyższonym poziomem trójglicerydów, obniżonym poziomem cholesterolu lipoprotein o małej gęstości (LDL) i podwyższonym poziomem cholesterolu lipoprotein o dużej gęstości (HDL). Hipertriglicerydemia może zwiększać ryzyko chorób układu krążenia i zapalenia trzustki. 

Choroby układu krążenia

Choroby sercowo-naczyniowe są jedną z głównych przyczyn śmierci osób z cukrzycą typu 2. Stosunkowo duże spożycie alkoholu może również podnieść ciśnienie krwi, co dodatkowo może zwiększyć ryzyko wystąpienia u kogoś choroby układu krążenia.

Retinopatia

Duże spożycie alkoholu może również zwiększać ryzyko rozwoju cukrzycowej choroby oczu. Retinopatia cukrzycowa jest częstym powikłaniem cukrzycowym i główną przyczyną ślepoty u osób, u których występuje ten problem. Retinopatia niesie ze sobą możliwość trwałej utraty wzroku.

Neuropatia

Neuropatia obwodowa obejmuje uszkodzenie delikatnych włókien nerwowych ważnych zarówno dla funkcji mięśni, jak i różnych odczuć, takich jak dotyk, ból, wibracje i temperatura. Neuropatia może być niezwykle niebezpieczna dla chorych i może zwiększać ryzyko wystąpienia różnych skaleczeń i otarć kończyn. Takie mogą być postępujące i czasami stają się bardzo zarażone, zanim zostaną zauważone. Cukrzyca i spożywanie alkoholu to dwie najczęstsze przyczyny neuropatii obwodowej. 

Możliwości leczenia

W zależności od nasilenia zaburzeń związanych z używaniem alkoholu lub współwystępujących zaburzeń, osoba ta może zdecydować się na leczenie szpitalne lub ambulatoryjne. Objawy odstawienne od alkoholu mogą być niezwykle bolesne, a czasem nawet zagrażające życiu, dlatego w przypadku konieczności detoksu wskazane jest poddanie się leczeniu w placówce zapewniającej całodobowy nadzór lekarski. Po konsultacji z lekarzem i detoksie alkoholowym warto rozważyć także wszywkę alkoholową, która ma za zadanie wywołanie awersji do alkoholu poprzez nieprzyjemne skutki uboczne. Dzięki niej możliwe jest utrzymanie abstynencji przez okres około 8-10 miesięcy. Następnie zabieg wszycia można powtórzyć.