Jaki jest wpływ alkoholu na układ nerwowy?

Powszechnie wiadomo, że alkohol etylowy wykazuje toksyczne działanie na nasz organizm. W niedługim czasie może spowodować problemy z narządami wewnętrznymi i doprowadzić do ich niewydolności lub ciężkich chorób, takich jak marskość wątroby czy ostre zapalenie trzustki. Rzadziej wspomina się jednak o wpływie alkoholu na nasz układ nerwowy – a ten również jest niebywale szkodliwy. Choć zaburzenie prawidłowej pracy mózgu może skutkować tymczasowymi zmianami, które w końcu ustępują, to istnieje również wysokie prawdopodobieństwo doprowadzenia do zmian trwałych. Jak się okazuje, alkohol wykazuje bardzo szkodliwy wpływ na komórki naszego mózgu i na działanie naszego układu nerwowego. W dzisiejszym artykule postaramy się przybliżyć ten temat i omówić, w jaki sposób alkohol wpływa na nasz układ nerwowy.

Dlaczego po alkoholu zmienia się nasze zachowanie?

Nie da się ukryć, że spożywanie alkoholu niesie za sobą pewne zmiany w naszym zachowaniu. Przede wszystkim jest to zauważalne w naszym zachowaniu w stanie upojenia alkoholowego – puszczają nam hamulce, zazwyczaj stajemy się weselsi, bardziej odważni i zrelaksowani. W przypadku niektórych zmiana ta wypada na niekorzyść: stają się agresywni lub wpadają w dół emocjonalny.

U pewnej grupy osób jednak, zwłaszcza u alkoholików, zmiana w zachowaniu wskutek spożywania alkoholu zachodzi również w stanie trzeźwości. Dochodzi do stopniowych zaników pamięci, wahań nastrojów, zaburzeń ruchowych, problemów ze snem, a nawet stanów depresyjnych. Takie zmiany mogą świadczyć o pewnych niekorzystnych procesach, jakie pod wpływem regularnego picia alkoholu zaczęły zachodzić w obrębie naszego mózgu.

Za większość zmian w zachowaniu po alkoholu odpowiada zaburzona praca mózgu i jego neuroprzekaźników – alkohol tłumi pracę neuroprzekaźników, co przekłada się na zmiany w naszym zachowaniu, a nawet na utratę kontroli po alkoholu. W niektórych przypadkach zmiany te związane są z czymś znacznie gorszym – mianowicie z uszkodzeniami, jakie zaczęły zachodzić w strukturze naszego mózgu, a niosącymi wpływ na pracę całego organizmu.

Dowiedz się, jak alkohol uszkadza nasz mózg i układ nerwowy.

Wpływ alkoholu na układ nerwowy – co alkohol robi z mózgiem?

Wiele osób zastanawia się, co alkohol robi z naszym mózgiem, a co za tym idzie – jak alkohol działa na układ nerwowy w naszym organizmie. Najwięcej ze zmian związanych jest z wpływem alkoholu na neuroprzekaźniki w mózgu.

1. Jednym z istotniejszych obszarów, na jakie alkohol ma wpływ, jest układ hamujący naszego mózgu – GABA. GABA odpowiada za hamowanie czynności ośrodkowego układu nerwowego – efektem jego działania jest poczucie wyciszenia, rozluźnienie mięśni, a także łatwiejsze zasypianie. 

Alkohol wzmacnia pracę układu hamującego, co powoduje tak wyraźne uczucie zrelaksowania po wypiciu napojów procentowych i osłabienie uczucia stresu.

1. Kolejnym obszarem, którego praca zostaje zaburzona w wyniku spożycia alkoholu, jest tak zwany „układ nagrody”. Jego ważną częścią jest tak zwane prążowie brzuszne, które za sprawą alkoholu zmniejsza swoją objętość. To właśnie ten obszar odpowiada za naszą codzienną motywację do wykonywania i powtarzania codziennych czynności.

Pierwotnie układ ten powodował, że człowiek codziennie np. jadł czy pił – czyli wykonywał czynności mające na celu zapewnić mu przetrwanie. Obecnie układ nagrody służy nam nie tylko temu, ale też wykonywaniu naszych codziennych obowiązków, takich jak zrobienie prania czy pójście do pracy.

Do prawidłowej pracy prążkowia brzusznego wymagana jest odpowiednia produkcja dopaminy. Alkohol pobudza neuroprzekaźniki odpowiedzialne za jej produkcję. Skutkiem takiego działania jest zaburzenie wydzielania dopaminy – z czasem, gdy organizm przyzwyczai się do takiego stanu rzeczy, dopamina przestanie być wydzielana w dostatecznej ilości bez kolejnej dawki alkoholu. Taki wpływ nie tylko prowadzi nieubłagalnie do chronicznych problemów z motywacją, ale znacząco przyspiesza także proces uzależnienia od alkoholu.

1. W podobny sposób alkohol wplywa także na układ serotoninowy. Alkohol początkowo powoduje dobry nastrój i dostarcza energii, jednakże w dłuższej perspektywie upośledza pracę tego układu i zaburza prawidłowe wydzielanie serotoniny.

Nieodwracalne zmiany w mózgu

Zaburzenia w obszarze układu nerwowego wywołane spożywaniem alkoholu etylowego mogą być – i w większości przypadków okażą się – tymczasowe. Dla odwrócenia negatywnych skutków części z nich wystarczy detoks od alkoholu, który pozwoli na przywrócenie prawidłowej pracy neuroprzekaźników bez dodatkowych stymulatorów w postaci napojów procentowych. Czas powrotu do normalności uzależniony będzie jednak między innymi od stopnia zaburzenia danych funkcji czy też częstotliwości picia oraz ilości spożywanego alkoholu.

W miarę picia, zwłaszcza gdy mowa o nałogu alkoholowym, zaczyna dochodzić jednak do zmian nieodwracalnych. Związane jest to z postępującymi i trwałymi uszkodzeniami w obrębie struktury mózgu. Mogą to być zmiany takie jak:

1. Obumieranie komórek mózgowych. O zaniku robaka móżdżku, czyli środkowej części móżdżku odpowiadającej za zachowywanie równowagi, mówi się u nawet 30% osób uzależnionych od alkoholu. Sygnałem świadczącym o takim rodzaju uszkodzeń będzie charakterystyczny, chwiejny chód na szeroko rozstawionych stopach. Inną konsekwencją obumierania komórek mózgowych może być wystąpienie chorób, takich jak Alzheimer czy Parkinson. Wystąpienie neurodegeneracji mózgu u osób nadużywających alkohol jest wysoce prawdopodobne.
2. Mniejsza objętość mózgu. Zmiany w strukturze mózgu spowodowane nadmiernym spożywaniem alkoholu dotyczą również jego objętości. Dochodzi w tym procesie do zaniku kory mózgowej, co skutkuje rozwojem otępiennego zespołu alkoholowego. Wskutek picia alkoholu może dojść do utraty tkanki mózgowej – w tym neuronów i ich połączeń, czyli do tzw. atrofii mózgu.
3. Zespół Wernickego-Korsakowa. U większości osób, u których rozwinie się encefalopatia Wernickego, może dojść do psychozy Korsakowa, co z kolei przełoży się na nieodwracalne problemy z pamięcią. Rozwój WKS związany jest nie do końca z samym alkoholem, lecz z niedożywieniem, jakie często diagnozowane jest u alkoholików. W szczególności mowa tu o niedoborze witaminy B1 (tiamina), której niedobór obserwuje się u osób uzależnionych.
4. Udar mózgu. Chociaż nie mówi się o tym często, to warto wiedzieć, że regularne spożywanie alkoholu może podwyższyć ryzyko wystąpienia udaru mózgu nawet dwukrotnie.

Co świadczy o uszkodzeniu mózgu?

O uszkodzeniach w mózgu, jakie mogły powstać wskutek spożywania alkoholu, mogą świadczyć:

• niekontrolowane zachowania,
• problemy z koncentracją,
• zaburzenia pamięci,
• problemy emocjonalne,
• problemy z poczuciem czasu,
• zaniedbywanie obowiązków.

Ile pić, żeby nie uszkodzić układu nerwowego?

Niestety nie istnieje dawka alkoholu, która nie miałaby negatywnego wpływu na nasz mózg i układ nerwowy. Nawet niewielkie ilości alkoholu są szkodliwe.

Chociaż wiele zmian spowodowanych wypiciem alkoholu jest tymczasowych i ustępuje po wytrzeźwieniu, wysoka częstotliwość nawet niewielkich ilości alkoholu powoduje regularną ekspozycję mózgu na toksyczne i szkodliwe działanie alkoholu. Takie picie może doprowadzić do zmian nieodwracalnych, a żadna dawka alkoholu nie pozostaje obojętna na zdrowie naszego organizmu.