Kiedy rozpoznać uzależnienie?

Różnica pomiędzy wypiciem od czasu do czasu, a takim, które jest już uzależnieniem jest znacząca. Osoba uzależniona odczuwa psychiczny i fizyczny przymus spożycia alkoholu etylowego, natomiast dla osoby zdrowej nie ma to znaczenia czy wypije piwo z kolegami raz w tygodniu czy też nie.

Alkohol przejmuje kontrolę nad życiem osoby uzależnionej, zajmuje jego myśli, powoduje różne objawy, gdy nie dostarczymy organizmowi tej substancji psychoaktywnej. Gdy nie możemy opędzić się od myśli o alkoholu, nie możemy doczekać się, gdy wrócimy do domu po pracy, by otworzyć piwo lub napić się lampki wina, a myśli te górują nad innymi i przeszkadzają w normalnym funkcjonowaniu, możemy mówić już o problemie alkoholowym.

Również zaniedbywanie swoich obowiązków na rzecz alkoholu świadczy o uzależnieniu. Dla przykładu – mąż po pracy miał wyrzucić śmieci i ugotować obiad, a zamiast tego usiadł i wypił kilka piw, nie wywiązując się ze swoich obowiązków. Jest to sygnał, że alkohol przejął kontrolę nad jego życiem, gdy sytuacja powtarza się regularnie.

Kolejnym ważnym aspektem, który pozwoli odróżnić nam okazjonalne picie od uzależnienia są objawy fizjologiczne w przypadku braku dostarczenia substancji psychoaktywnej. Gdy dojdzie już do uzależnienia, a osoba uzależniona nie będzie regularnie spożywać alkoholu, zacznie dochodzić do pojawiania się objawów abstynencyjnych takich jak drżenie rąk, silne bóle głowy czy nawet majaki. Aby tego uniknąć, osoba uzależniona wlewa w siebie kolejną dawkę alkoholu. 

U osoby uzależnionej zwiększa się również tolerancja na alkohol. W przeszłości do uzyskania stanu upojenia alkoholowego wystarczyła mniejsza dawka alkoholu, jednak gdy obecnie potrzeba jej znacząco więcej, mówimy już o uzależnieniu.

Ważnym sygnałem jest również świadomość, że alkohol ewidentnie szkodzi nie tylko zdrowiu, ale również życiu społecznemu oraz relacjom z bliskimi, a mimo tego osoba uzależniona w dalszym ciągu ten alkohol spożywa. Jest to dowód na wystąpienie uzależnienia alkoholowego.

Jeżeli zauważyłeś u siebie lub u osoby Ci bliskiej co najmniej trzy z powyższych objawów, świadczy to o tym, że okazjonalne picie przerodziło się w uzależnienie.

Czy w sytuacji, gdy mąż/żona piją codziennie, ale nieduże ilości i zachowują się spokojnie, nie wszczynają awantur, można też mówić o alkoholizmie i trzeba nakłonić współmałżonka do leczenia?

Zażywanie substancji psychoaktywnych można podzielić na szkodliwe oraz nieszkodliwe. Na przykładzie picia alkoholu rozróżnia się jego trzy typy: bezpieczne, ryzykowne i szkodliwe. Picie bezpieczne to picie okazjonalne, które nie wskazuje na żadne objawy uzależnienia.

W przypadku picia ryzykownego istnieje już prawdopodobieństwo przekształcenia się picia od czasu do czasu w poważny nałóg. Szacuje się, że picie ryzykowne rozpoczyna się od picia co najmniej 5 dni w tygodniu, w dawkach alkoholu w przeliczeniu na piwo odpowiednio dla mężczyzn – około 3 piw dziennie, oraz dla kobiet – około 2 piw dziennie. W takim przypadku należy już zwrócić uwagę na zachowania osoby, która spożywa alkohol w takich ilościach.

Picie szkodliwe to spożywanie alkoholu, które z pewnością doprowadzi do uzależnienia psychicznego oraz fizycznego od alkoholu. Objawia się regularnym oraz codziennym spożywaniem alkoholu etylowego, w dawkach podanych przy piciu ryzykownym. W takim przypadku należy niezwłocznie sięgnąć po pomoc specjalistów, by nie doprowadzić do trwałych uszkodzeń ciała oraz ducha.

Jak namówić do leczenia alkoholizmu, skoro bliska nam osoba nie widzi problemu?

Choroba alkoholowa to bardzo podstępne uzależnienie, które na początku swojego istnienia najczęściej nie daje o sobie znać. W dalszych fazach jej rozwoju, alkoholik najczęściej lekceważy pojawiające się niepokojące sygnały, wypiera je i nie słucha tego, co mają do powiedzenia jego bliscy, którzy przeważnie dostrzegają problem jako pierwsi. Robi wszystko, by nie przyznać się do tego, że ma problem.

Największym dramatem w uzależnieniu od alkoholu jest fakt, że dopóki osoba uzależniona nie wykaże chęci wyjścia z nałogu, dopóty wszystkie próby leczenia zakończą się niepowodzeniem. Alkoholik musi przede wszystkim chcieć zmiany w swoim życiu, przymusowe leczenia nie doprowadzą do wyjścia z choroby, gdyż zaraz po zakończonym leczeniu, chory wróci do picia.

Ważne jest to, by nie atakować osoby uzależnionej oraz nie robić jej wyrzutów na każdym kroku, gdyż może to spowodować szczelne zamknięcie się na problem i pogłębienie uzależnienia. Należy wspierać osobę uzależnioną i uświadamiać jej jak ważna jest w naszym życiu, dając jej wsparcie i zapewniając to wsparcie również w trakcie leczenia. Pamiętajmy jednak, by postawić pewne granice i nie próbować pomóc osobie uzależnionej za wszelką cenę. My również jesteśmy ważni i jeżeli zauważymy, że osoba uzależniona mimo naszego wsparcia nie wykazuje żadnej chęci podjęcia leczenia, powinniśmy odpuścić. Bywa tak, że alkoholik nie ma żadnego bodźca do podjęcia decyzji o leczeniu, ze względu na fakt, że partner przejmuje wszystkie jego obowiązki i pobłaża jego zachowaniu. Jest to objaw współuzależnienia, który wyniszcza zarówno alkoholika oraz jego najbliższą osobę.

Od czego zacząć leczenie alkoholizmu?

Gdy osoba uzależniona przyzna już, że ma problem i wykaże chęć leczenia, należy niezwłocznie podjąć kolejne kroki do wyjścia z nałogu. Pierwszym krokiem do pokonania alkoholizmu jest przerwanie ciągu alkoholowego i pozostanie w trzeźwości. Często osoby uzależnione próbują podjąć się wytrzeźwienia na własną rękę w zaciszu domowym, jednak najczęściej nie jest to proste. Owszem, gdy uzależnienie jest na początkowym etapie, nie wystąpią jeszcze ostre objawy Alkoholowego Zespołu Abstynencyjnego przy próbie odstawienia alkoholu i prościej będzie zachować abstynencję, Niestety, chory bardzo rzadko podejmuje walkę z uzależnieniem na początkowym etapie, najczęściej leczenie rozpoczyna się, gdy uzależnienie jest już poważne. W takim przypadku warto już na tym etapie sięgnąć po profesjonalną pomoc, by móc wytrwać w trzeźwości i podjąć kolejne kroki do normalnego życia.

Na czym dokładnie polega leczenie i który z jego etapów jest najważniejszy?

Nie istnieje jedna metoda, która skutecznie wyleczy uzależnionego z alkoholizmu. Aby leczenie miało sens i przyniosło efekty, należy zastosować szereg metod, połączonych ze sobą lub stosowanych jedna po drugiej. Do najważniejszych z nich należy odtruwanie alkoholowe (w przypadku silnego uzależnienia), leczenie farmakologiczne oraz psychoterapia, a następnie terapia grupowa lub indywidualna. Trudno jednoznacznie wskazać ten najważniejszy etap w leczeniu alkoholizmu, mówi się, że najważniejszy jest początek, jednak jest to sprawa indywidualna i nigdy nie wiadomo, który etap będzie przełomem dla danej osoby.

Co w sytuacji, gdy wraz z chorobą alkoholową występują inne, np. depresja, czy nerwica?

Wraz z chorobą alkoholową bardzo często występują choroby współistniejące takie jak depresje, psychozy czy choroba afektywna dwubiegunowa. W takich przypadkach bardzo ważna jest odpowiednia diagnoza oraz podjęcie leczenia obu tych chorób. Nie zaleca się traktowania ich jako jedna całość, a raczej jako odrębne schorzenia, do których należy podejść indywidualnie. Tylko kompleksowa i profesjonalna pomoc zagwarantuje wyleczenie się osoby uzależnionej; w przypadku chorób współistniejących najlepiej najpierw stosować leczenie farmakologiczne, a dopiero później psychoterapię.

Jaka jest skuteczność leczenia alkoholizmu?

Kliniki leczenia uzależnień mogą pochwalić się bardzo wysoką skutecznością leczenia alkoholizmu, ze względu na fakt, że są to profesjonalne placówki, przystosowane dla tego uzależnienia. Takie miejsca najczęściej oferują pełną diagnostykę oraz leczenie, począwszy od diagnozy, przechodząc poprzez odtruwanie, leczenie farmakologiczne, psychoterapię aż do wsparcia po zakończonym leczeniu. Leczenie w domu jest bardzo trudne i praktycznie niemożliwe, gdyż wychodzenie z nałogu alkoholowego obfituje we wzloty i upadki, w wiele objawów niepożądanych i częste zwątpienie w swoje siły. Dlatego też ośrodki leczenia uzależnień są tak bardzo polecane w walce z alkoholizmem.