Nawrót alkoholizmu – czy da się uciec od uzależnienia?

Czasami mimo wszelkich prób choroba alkoholowa nawraca. Stajemy wtedy przed dużym wyzwaniem, ponieważ nie zawsze mamy siły, chęci oraz motywację do kolejnej walki. Uzależnienie od alkoholu jest zaburzeniem niewyleczalnym, dlatego będziemy się z nim mierzyć do końca życia. To od nas zależy, jak poprowadzimy chorobę. Możemy usunąć jej objawy, podejmując się leczenia. Trzeźwiejący alkoholik ma szansę na prowadzenie normalnego życia, które nie obejmuje już spożywania alkoholu. Tylko abstynencja może zapobiec kolejnym nawrotom. Jednak samo utrzymanie abstynencji stanowi ciężkie zadanie, któremu nie zawsze możemy podołać. 

Co sprawia, że choroba alkoholowa powraca?

Choroba alkoholowa może powrócić w każdym momencie, nawet po wielu latach abstynencji. Wystarczy, że w zasięgu alkoholika znajdzie się zbyt wiele wyzwalaczy, które go przytłoczą i nie będzie potrafił stawić im czoła. Czasami problemy zjadają nas od środka i nie wiemy, jak rozwiązać je w poprawny sposób, więc uciekamy od nich. Alkohol stanowi najlepszą i najłatwiej dostępną ucieczkę, dzięki której problemy przestaną się wydawać takie poważne. 

Wyzwalaczami nazywa się określone bodźce, które wzbudzają chęć spożycia alkoholu. Takim wyzwalaczem może być dosłownie wszystko – osoba, sytuacja, zjawisko lub przedmiot. Z tego względu całkowite pozbycie się ich może się okazać zbyt trudne oraz wymagające. Wyzwalacze dzielimy na zewnętrzne i wewnętrzne. 

Wyzwalacze zewnętrzne:

• osoby, z którymi zazwyczaj spożywało się alkohol,
• miejsca kojarzące się z piciem alkoholu,
• sytuacje, w których zwykle spożywany był alkohol,
• określony czas, który zawsze wskazywał na porę picia alkoholu.

Wyzwalacze wewnętrzne:

• złość,
• smutek,
• głód,
• gniew,
• stres, 
• ekscytacja,
• zbyt duża pewność siebie,
• samotność.

Czasami odczuwamy negatywne emocje, które nie mogą znaleźć ujścia i kumulują się w nas, doprowadzając do pojawienia się silnego głodu alkoholowego. Każda trudna sytuacja, przykra emocja lub obniżone samopoczucie mogą sprawić, że sięgniemy po alkohol. Najlepiej jest poznać wszystkie wyzwalacze, które działają na nas w określony sposób, aby można było zredukować ich ilość, a najlepiej wyeliminować je z życia. Niektórych z nich nie da się po prostu pozbyć. Dlatego musimy nauczyć się z nimi żyć i zastępować myśli, aby poradzić sobie w trudnych chwilach. 

Alkoholizm może powrócić z tego samego powodu, z którego pojawił się po raz pierwszy. Z tego względu konieczne jest przejście przez terapię, na której zostaną rozwiązane wszystkie konflikty wewnętrzne. Tylko w ten sposób jesteśmy w stanie pozbyć się choroby. 

Czasami wyzwalaczem staje się sam alkohol. Z tego względu w procesie zdrowienia pod żadnym pozorem nie można sięgać po alkohol. Niestety nie zdajemy sobie sprawy, że wiele kosmetyków lub produktów spożywczych posiada w swoim składzie etanol. Z tego powodu nawet syrop na kaszel może się okazać dla nas zagrożeniem. Kiedy rezygnujemy z alkoholu pamiętajmy o jego powszechnym występowaniu, nawet w słodyczach. Okres trzeźwości to dla alkoholików czas zwiększonej czujności oraz kontroli. 

Objawy nawrotu uzależnienia od alkoholu

Już pierwsze objawy powinny zwiększyć naszą czujność. Jest wiele ośrodków, które zajmuje się terapiami wspomagającymi oraz przypominającymi. Podtrzymywanie efektów procesu leczenia jest bardzo ważne przez całe życie. Dobrym sposobem jest uczestnictwo w spotkaniach grupy AA. Mamy do dyspozycji również metody, które będą nas chronić przez całą dobę, takie jak wszywka alkoholowa. To wszystko zależy od naszych potrzeb. Jeżeli poczujemy się bezpieczniej uczęszczając na kolejne spotkania u psychoterapeuty, to zróbmy to bez wahania. 

• Objawy obejmujące funkcjonowanie fizyczne obejmują drżenie ciała, zwiększoną potliwość, bezsenność, zmęczenie, częste bóle głowy, zachwiania apetytu, chęć sięgnięcia po alkohol oraz sny o alkoholu. 
• Do objawów psychicznych zaliczamy rozdrażnienie, huśtawkę nastroju, przygnębienie, poczucie monotonii i tworzenie w głowie różnych fantazji związanych z własnym życiem. W takich momentach mogą się pojawić wspomnienia o alkoholu i zabawie, z którą wiązało się jego spożywanie.
• W kwestii myślenia następuje wiele zmian. Pojawiająca się zwiększona pewność siebie może wpływać na zaniedbanie dotychczasowego leczenia, na przykład unikanie spotkań grupy anonimowych alkoholików. Charakterystyczne jest także szukanie kontaktu z alkoholem, nawet poprzez częstowanie alkoholem na imprezach, w tym rozlewanie do kieliszków. Dojść może do zerwania kontaktu z innymi chorymi oraz brakiem satysfakcji z leczenia, co bardzo często kończy się nagłym przerwaniem. Chorzy zaczynają zaprzeczać swojemu problemowi z piciem, co wiąże się z różnymi natrętnymi myślami. 
• Dotkliwe objawy obejmują również sferę rodzinną i zawodową. Znów pojawia się zaniedbanie podstawowych, domowych obowiązków oraz izolacja od członków rodziny. Może się pojawić negatywny stosunek do domowników oraz różnego rodzaju pretensje. Charakterystyczne jest także przepracowywanie się oraz poszukiwanie nowych znajomych (takich, którzy nie mają pojęcia o chorobie alkoholowej danej osoby). 

Alkoholizm nawraca w bardzo szybki sposób. Z pewnością szybciej niż rozwija się dana choroba. Na tym etapie powinniśmy podejmować szybkie interwencje. Nasze działania mogą uchronić przed ponownym uzależnieniem, które opanuje całe życie oraz zniszczy jego wszystkie pozytywne aspekty. 

Jakie wyróżniamy fazy nawrotu alkoholizmu?

Każdy proces przebiega przez określone fazy. W sytuacji nawrotu uzależnienia od alkoholu wyróżnia się 10 faz. 

• Zmiany wewnętrzne – pojawić się może zwiększony stres, zmiany w zachowaniu, modyfikacja myślenia oraz zmiana uczuć,
• Zaprzeczanie – pojawia się zamartwianie o siebie oraz zaprzeczanie temu,
• Unikanie i defensywność – izolacja od ludzi, zachowania kompulsywne, impulsywny stosunek, zaprzeczanie swoim odczuciom oraz niesłuchanie ludzi, którzy mówią o problemie,
• Narastanie kryzysu – każdy plan kończy się niepowodzeniem, a osobę chorą zaczynają opanowywać stany depresyjne,
• Demobilizacja – poddanie się, dla którego charakterystyczne są  nierealne pragnienia, skupienie się na marzeniach oraz silne poczucie, że już nic się nie da zrobić w danej sytuacji,
• Dezorientacja i przesada – chaos wzbudza irytację, a ona sprawia, że błahostki potrafią wyprowadzić daną osobę z równowagi. Uczucia i emocje zaczynają przerastać uzależnionego. Pojawiają się problemy z pamięcią oraz okresy dezorientacji. Jest to czas wysokiej podatności na stres,
• Depresja – brak chęci do działania sprawia, że zaniedbanie obejmuje nawet prawidłowe odżywianie się. Mogą się pojawić głębokie epizody depresji, które utrudniają normalne funkcjonowanie,
• Utrata kontroli nad zachowaniem – alkoholik przestaje panować nad swoimi myślami, uczuciami i zachowaniami. Przybiera postawę lekceważącą i bardzo często odrzuca pomoc i rezygnuje z różnych form leczenia. Pojawia się niezadowolenie z obecnego życia,
• Świadomość utraty kontroli – pojawia się myśl o powrocie do picia kontrolowanego. Utrata zaufania do siebie samego oraz użalanie się nad swoim losem, sprawia, że alkoholika otacza smutek,
• Poczucie braku wyboru – brak wiary w dostępne metody leczenia. Całkowita utrata kontroli oraz utrata wiary w poprawę sytuacji. Sprzyjają temu negatywne emocje,
• Powrót do picia – przeżywanie na nowo problemów związanych z uzależnieniem od alkoholu.