Program 12 kroków w leczeniu alkoholizmu

Rodzina osoby dotkniętej chorobą alkoholową jest bardzo trudna. Zazwyczaj przeciętna rodzina nie potrafi pomóc uzależnionej bliskiej osobie, odczuwając negatywny wpływ obecności alkoholu na ich zdrowie psychiczne. Bardzo często jest tak, że partner jak i dzieci osoby chorej odczuwają samotność z powodu zmiany zachowania alkoholika, który przestaje kontrolować swojego życia. Jego jedynym celem zostaje zdobywanie coraz większej ilości napojów wysokoprocentowych. Walka z uzależnieniem jest bardzo trudna i żmudna, pełna splotów małych sukcesów i porażek. Bez silnej woli, całkowitej chęci do zmiany oraz wielu wyrzeczeń nie uda się pomóc osobie chorej. Sam uzależniony wymaga wsparcia zarówno ze strony rodziny, jak i specjalistów.

Krok pierwszy – akceptacja choroby alkoholowej

Pierwszym krokiem do wyjścia z uzależnienia jest uświadomienie sobie własnego położenia oraz swoich problemów z alkoholem. Należy być ze sobą szczerym, przestać się oszukiwać, tłumaczyć. Osoba uzależniona samodzielnie musi odkryć prawdę i się do niej przyznać, a następnie szukać pomocy z własnej inicjatywy oraz motywacji – w przeciwnym razie nawet najlepsi terapeuci oraz najnowocześniejszy ośrodek leczenia nie będą skuteczni, jeżeli alkoholik nie wykaże woli przezwyciężenia swoich słabości.

Życie w trzeźwości wymaga zmiany podejścia oraz stanowczości, bardzo często alkoholik wewnętrznie toczy ze sobą walkę i z własnymi słabościami. W sytuacji kiedy dana osoba uważa alkoholizm za coś normalnego, coś co nie jest chorobą, a jedynie sposobem na odreagowanie stresu lub przyjemnością, szanse powodzenia terapii są bliskie zeru. Od dłuższego czasu obserwuje się coraz częstsze diagnozowanie choroby alkoholowej w społeczeństwie. Do niedawna można było obserwować stereotyp alkoholika jako osoby, zazwyczaj płci męskiej, pochodzenia z klasy robotniczej o niechlujnym wyglądzie, preferującym tanie trunki, bardzo często zaczepiający przypadkowo spotykane osoby żebrząc o kilka złotych. Nie ma wątpliwości co do szkodliwości stereotypu.

Należy podkreślić, że alkoholizm dotyczy wszystkich środowisk, niezależnie od majętności rodziny, pochodzenia, stopnia wykształcenia, miejsca zamieszkania, czy też wykonywanego zawodu. Do alkoholizmu może prowadzić zarówno nuda, jak i ciągły brak czasu, nadmierny stres jak i sposób rozrywki, bezrobocie jak i szczególnie odpowiedzialna praca.

To co powinno skłonić daną osobę do refleksji nad problemem alkoholowym są sygnały od rodziny. Niestety, bardzo często alkoholik zauważa i identyfikuje swoje uzależnienie w momencie kiedy zaczyna odczuwać znaczące pogorszenie stanu zdrowia, trudności w zaspokojeniu potrzeb finansowo-ekonomicznych, problemy w pracy (a nawet jej utratę), czy też rodzinę dotyka jej rozpad oraz utratę bliskich znajomych.

            Dla ułatwienia, poniżej znajduje się lista pytań kontrolnych, za pomocą której można zastanowić się, czy dana osoba zbliża się do niebezpiecznej granicy uzależnienia alkoholowego:

• Jak dużo środków pieniężnych z budżetu domowego przeznaczam na zakup alkoholu?
• W jaki sposób funkcjonuje moja rodzina?
• Czy podczas spotkań ze znajomymi inicjuję zakup lub spożycie alkoholu? Czy zdarzają się spotkania bez napojów wysokoprocentowych?
• Czy traktuję alkohol jako: rozładowanie stresu, poprawę nastroju, sposób wyzbycia się problemów dnia codziennego?
• Czy alkohol wypełnia moje życie
• Czy po rezygnacji z picia alkoholu na jakiś czas odczuwam rozdrażnienie oraz inne objawy psychosomatyczne?

Udzielenie twierdzących odpowiedzi na co najmniej połowę z powyższych pytań oznacza kształtujące się uzależnienie oraz konieczność podjęcia leczenia. Im szybciej podejmie się trud walki z uzależnieniem, tym jest większa szansa na prowadzenie normalnego życia.

Krok drugi – zwrócenie się o pomoc

W momencie rozpoznania choroby alkoholowej należy uświadomić sobie, że jest ona chorobą, którą należy leczyć. Oczywiście szanse na powodzenie leczenia zależy od wielu czynników. Należy wyzbyć się stereotypu alkoholizmu jako życiowej porażki, którą ukrywa się przed światem zewnętrznym, a skupić się na osiąganiu celów przez pacjenta. W ten sposób osoba chora może pokonać nieśmiałość oraz swój opór przed poproszeniem o pomoc. Bardzo duże znaczenie w proszeniu o pomoc ma rodzina alkoholika. Często jest tak, że początkowo partner poszukuje sposobów oraz narzędzi leczenia, wyszukuje polecane ośrodki leczenia uzależnień z najlepszymi specjalistami, jednocześnie udzielając wsparcia, motywacji oraz poczucia akceptacji osobie uzależnionej – w ten sposób alkoholik mobilizuje się do dalszej walki o trzeźwość, pokonując swoje słabości.

Krok trzeci – współpraca ze specjalistami

Następnym krokiem jest podjęcie współpracy ze specjalistami w celu uzyskania diagnozy oraz oceny sytuacji. Warto zaznaczyć, że terapia alkoholizmu w Polsce w większości przypadków jest bezpłatna. Pomocy udzielają szpitale, kliniki, ośrodki leczenia uzależnień, a także grupy prowadzone przez różne stowarzyszenia, np. grupy anonimowych alkoholików, które działają we wszystkich największych miastach w kraju. Jedyną płatną opcją jest wybór prywatnego ośrodka leczenia. Krok trzeci to również odbycie szczegółowej rozmowy z pacjentem, mającej na celu określenie poziomu kondycji psychofizycznej, stopnia uzależnienia od alkoholu, a także określenie przyczyny powstania choroby. Następnie opracowywany jest sposób leczenia, który uwzględnia indywidualne predyspozycje osoby uzależnionej, stopień zaawansowania problemu, stopień zdrowia psychicznego i fizycznego, a także specjalista omawia z osobą uzależnioną sposób rozpoczęcia pozbywania się nałogu. W tym celu podejmuje się różne strategie, np.:

• Terapię w ośrodku zamkniętym,
• Odwyk, detoks alkoholowy,
• Uczestnictwo w grupach wsparcia, np. spotkaniach grupy AA,
• Uczestnictwo w zajęciach terapii indywidualnej lub grupowej – w warunkach ambulatoryjnych.

Krok czwarty – odstawienie alkoholu

Do całkowitej rezygnacji z napojów wysokoprocentowych niezbędne jest przewartościowanie swojego życia oraz całkowita zmiana myślenia, a nawet środowiska – bardzo często zaleca się zerwanie kontaktów z osobami ze środowiska zewnętrznego, które spożywają alkohol. Przydatne jest również rezygnacja z uczęszczania w miejsca, które były przeznaczone do libacji alkoholowych.

Osoby silnie uzależnione powinny udać się na detoks do specjalistycznego ośrodka leczenia uzależnień alkoholowych lub też można udać się na oddział szpitalny. W ten sposób organizm oczyszcza się, czego dowodem jest wystąpienie zespołu abstynencyjnego. Pacjent ma zagwarantowaną opiekę, która w razie potrzeby podaje dożylnie elektrolity, minerały oraz witaminy, odtruwające organizm, niwelując uczucie „głodu alkoholowego”.

Krok piąty –  motywacja

            Aby alkoholik nie zaprzepaścił szansy na wyjście z nałogu musi znać i odczuwać negatywne skutki własnego uzależnienia, a także mieć wizję życia bez alkoholu, do którego powinien dążyć. Dodatkowo, alkoholik musi rozpoznawać czynniki skłaniające go do sięgnięcia po kieliszek. W ten sposób osoba uzależniona ma motywację do wygrania walki z chorobą.

Krok szósty – terapia alkoholowa

Profesjonalny sposób leczenia zawsze indywidualnie dopasowuje formy terapii do możliwości pacjenta. Alkoholik musi nauczyć się asertywności, prospołecznych zachowań, powinien nabywać nowe umiejętności oraz zdrowe nawyki, które są pomocne w odmawianiu sobie sięgania po alkohol.

Leczenie alkoholizmu

Leczenie alkoholizmu jest procesem złożonym oraz długofalowym. Jego atutem jest to, że osoba uzależniona będąca w trzeźwości nie odczuwa skutków ubocznych leczenia. W dłuższej perspektywie życie bez alkoholu przynosi wiele korzyści zdrowotnych, ekonomicznych oraz społecznych. Stosując detoks alkoholowy, terapię uzależnień oraz łącząc to ze wsparciem rodziny i znajomych alkoholik do końca życia ma szansę na życie w trzeźwości. Do szczegółowych celów odtrucia alkoholowego zalicza się:

• Ogólną poprawę samopoczucia,
• Nawodnienie organizmu,
• Stabilizację ciśnienia tętniczego,
• Przywrócenie homeostazy organizmu,
• Pozbycie się z organizmu toksyn będących wynikiem metabolizmu alkoholu

Podczas detoksu stosuje się kroplówki z mieszkanką potasu, magnezu, witamin, elektrolitów, a także indywidualnie dobranych leków, np. przeciwbólowych, nasennych, uspakajających. Należy pamiętać, że detoks jest jednym z elementów terapii, samodzielnie nie jest wstanie zagwarantować powodzenie terapii. Walka z uzależnieniem obejmuje również terapię oraz wsparcie rodziny oraz wewnętrzną motywację samego zainteresowanego.