Wątroba alkoholika – objawy i leczenie marskości

Wpływ alkoholu na działanie wątroby znany był już w starożytnym Egipcie. Współczesna medycyna korzysta ze starodawnej wiedzy, wyjaśniając skutki długotrwałego nadużywania substancji alkoholowych oraz jego destrukcyjnego działania na ogólne zdrowie. Uznano, że organem narażonym w szczególny sposób jest wątroba, ponieważ u alkoholików powszechnie występuje zapalenie wątroby, jej stłuszczenie, a nawet marskość.

Alkohol a wątroba – wpływ alkoholu na wątrobę

Wątroba odpowiada za trawienie tłuszczów, neutralizuje i wchłania szkodliwe substancje i toksyny w ciele człowieka. Innym działaniem wątroby jest przemiana pokarmu w składniki odżywcze oraz wytwarzanie związków warunkujących krzepnięcie krwi. Czynnikami szkodliwymi dla wątroby jest niezdrowa dieta oraz działanie leków, a także spożywanie alkoholu, który uszkadzając ją prowadzi do wielu negatywnych konsekwencji.

Nawet najmniejsza ilość etanolu znacząco obciąża ten organ, a z kolei nadużywanie napojów etylowych skutkuje poważnym uszkodzeniem omawianego narządu. W momencie kiedy do ciała człowieka trafiają związki alkoholowe, wątroba próbuje je zneutralizować oraz usunąć. Powstają toksyny, takie jak aldehyd octowy, szczególnie groźnego dla komórek wątrobowych. Dodatkowo zaburzony zostaje proces utleniania komórkowego, a także powstaje stres oksydacyjny.

Alkoholowe uszkodzenie wątroby

Choroby wątroby powstają znacznie szybciej, jeżeli dzienne spożycie etanolu wynosi minimum 80g. Tym samym przyjmuje się, że już 5 drinków, litr wina lub dwa litry piwa dziennie stanowi poważnie zagrażającą dawkę alkoholu dla zdrowia człowieka. Tak więc uzależnienie może prowadzić do szeregu negatywnych zmian w pracy wątroby, co bezpośrednio przekłada się na jej stłuszczenie, alkoholowe zapalenie, a nawet marskość.

Co ciekawe, kobiety są bardziej narażone na występowanie uszkodzeń wątroby niż mężczyźni, mimo iż rzadszego występowania choroby alkoholowej w przypadku płci pięknej, nawet dziesięciokrotnie. Statystyki podają, że na jednego mężczyznę ze schorzeniem wątroby przypadają trzy kobiety, a dodatkowo zmiany chorobowe postępują u kobiet znacznie szybciej. Przyjmuje się, że szkodliwa dawka alkoholu jest w ich przypadku kilka razy mniejsza.

Alkoholowe stłuszczenie wątroby

Stłuszczenie wątroby wywołane działaniem alkoholu spotyka się niemalże u każdej osoby uzależnionej od substancji alkoholowej. Zmiany obserwuje się już u około 90% alkoholików. Dzieje się tak, ponieważ w komórkach wątrobowych zaczyna odkładać się tłuszcz uniemożliwiający jej poprawne funkcjonowanie.

Lekarze opisują wygląd wątroby alkoholika poprzez obraz mikroskopowy, gdzie dostrzec można gromadzące się lipidy wypełniające komórki kroplami tłuszczu. Dodatkowo, w momencie zaawansowanej choroby wątroby, zmiany dotyczą całego miąższu, gdzie pojawiają się ziarniniaki tłuszczowe. Powodują one pękanie przepełnionych tłuszczem komórek wątrobowych.

Schorzenie można zatrzymać pod warunkiem całkowitej rezygnacji ze spożywania substancji alkoholowych – dzięki temu zmiany mogą zacząć się cofać. Z kolei jeżeli dana osoba zbagatelizuje swoje problemy wątrobowe, w konsekwencji doprowadzi do przewlekłego stanu zapalnego oraz marskości wątroby.

Samopoczucie alkoholika związane z objawami chorobowymi w dużej mierze zależą od zaawansowania zmian oraz stadium uszkodzenia. Często zdarza się tak, że stłuszczenie wątroby nie wykazuje powikłań – z tego powodu alkoholik dość długo może żyć w przekonaniu, że z jego zdrowiem wszystko jest w porządku. Od czasu do czasu może jedynie odczuwać dyskomfort w jamie brzusznej, co jest efektem powiększonej wątroby.

Alkoholowe zapalenie wątroby

Alkoholowe zapalenie wątroby z medycznego punktu widzenia jest silniej nasilonym stłuszczeniem tego organu. Dodatkowo obserwuje się zwyrodnienie jej komórek, a także rozwój stanu zapalnego oraz zwłóknienia. Po pewnym czasie chora wątroba nie jest wstanie pełnić funkcji neutralizatora, co jest konsekwencją silnie działających toksyn w organizmie. Dodatkowo funkcje centralnego układu nerwowego zostają zaburzone, co prowadzi do zaburzeń krzepliwości krwi.

Tym samym, dla osoby uzależnionej alkoholowe zapalenie wątroby powinno być ostatecznym sygnałem ostrzegawczym, który może uchronić przed wystąpieniem marskości wątroby, jej niewydolnością, a także innymi, równie poważnymi komplikacjami zdrowotnymi. Pocieszający wydaje się być fakt, że wątroba ma zdolności regeneracyjne, dzięki czemu możliwe jest cofnięcie zmian chorobowych, a także powstrzymanie dalszego rozwoju stanu chorobowego, pod warunkiem osiągnięcia całkowitej abstynencji.

Typowymi objawami świadczącymi o występowaniu alkoholowego zapalenia wątroby oraz konsekwencje występowania takiego stanu mogą być następujące:

• Wymioty,
• Brak apetytu,
• Nudności,
• Bóle brzucha,
• Biegunka,
• Wysoka temperatura ciała,
• Wodobrzusze alkoholowe,
• Obrzęki,
• Żółtaczka,
• Uszkodzenia mózgu,
• Niewydolność wątroby.

Alkoholowa marskość wątroby

Istnieje kilka przyczyn powstawania marskości wątroby. Mimo wszystko, ich przebieg chorobowy jest bardzo zbliżony. Uproszczając, marskość wątroby polega na tym, że powstaje twarda tkanka zastępująca miękką tkankę łączną. Efektem takiego stanu rzeczy jest zabliźnianie się omawianego narządu. Dodatkowo zaczynają występować zmiany hormonalne, pojawiają się obrzęki na rękach i nogach, a także żylaki przełyku. Warto zadbać o wątrobę zawczasu, ponieważ jeżeli wystąpi przebudowa narządu, nie da rady już odwrócić postępu choroby żadnymi metodami.

Objawy chorej wątroby – marskości u alkoholika

W momencie kiedy uszkodzenie wątroby jest już w zaawansowanym stadium, dochodzi do występowania:

• Żółtaczki,
• Gorączki,
• Obrzęków,
• Wodobrzusza alkoholowego,
• Żylaków przełyku,
• Zaburzeń neurologicznych, takich jak brak koncentracji, zmiany w świadomości, problemy ze snem,
• Feminizacji – pojawiania się kobiecych cech u osób płci męskiej, takich jak powiększanie się piersi oraz niedoczynność gruczołów płciowych.

Jak leczyć alkoholowe uszkodzenie wątroby?

Uszkodzenie wątroby wywołane działaniem alkoholu może przebiegać bez pojawiania się objawów. Ból, jak i uczucie dyskomfortu pojawiają się wtedy, kiedy choroba wątroby jest już w zaawansowanym stadium. Możliwy jest powrót do zdrowia, ale to wymaga ze strony alkoholika wielu poświęceń i wyrzeczeń, ponieważ objawy i stan chorobowy ustępują wraz z odstawieniem spożycia alkoholu. Z tego powodu podczas leczenia chorób wątroby zabrania się picia, natomiast zalecana jest ścisła dieta wątrobowa, a także uzupełnianie niedoborów minerałów, witamin oraz elektrolitów. Niemniej jednak poważne uszkodzenie, do jakich zalicza się marskość wątroby jest już stanem nieodwracalnym. Jedynie można zahamować proces postępowania choroby za pomocą specjalistycznego leczenia farmakologicznego, aczkolwiek w wielu przypadkach jedyną deską ratunku jest przeszczep organu. Warunkiem pozostawania na liście oczekujących na przeszczep jest całkowite zachowanie abstynencji.

Często jest tak, że osoba chora w takim przypadku uświadamia sobie, że nie jest w stanie samodzielnie poradzić sobie z chorobą alkoholową. Z tego powodu zachęca się takie osoby do skorzystania z fachowego leczenia w ośrodkach przeznaczonych do leczenia i terapii uzależnień, gdzie pomoc udzielana jest zarówno alkoholikowi, jak i jego bliskim.